ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ
Για μια ακόμη φορά γινόμαστε μάρτυρες μιας μεγάλης καταστροφής, με τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική, στην Κορινθία και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πυρκαγιές που, εκτός από τη βαθιά και ανείπωτη θλίψη που προκαλούν σε όλο τον ελληνικό λαό, δημιουργούν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα με άμεσες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας αλλά και της υγείας των κατοίκων των πληγέντων (και όχι μόνο) περιοχών. Τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ριζικών αλλαγών στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής που αφορά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών (αλλά και των φυσικών καταστροφών γενικότερα). Η μεγαλύτερη τομή που επιβάλλεται να κάνει η πολιτεία είναι να ρίξει το βάρος της στην ουσιαστική αναβάθμιση της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών έναντι της καταστολής τους, κάτι που θα συμβάλει τα μέγιστα στην άμβλυνση των συνεπειών που αυτές μπορεί να έχουν.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΓΕΩΤ.Ε.Ε., ως σύμβουλος της πολιτείας για θέματα που έχουν να κάνουν με την προστασία και διαχείριση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, ενώνει τη φωνή του και τις δυνάμεις του με τον υπόλοιπο επιστημονικό κόσμο της χώρας, ώστε να βοηθήσει την πολιτεία στο σχεδιασμό μιας νέας πολιτικής η οποία θα βασίζεται στην επιστημονική γνώση και εμπειρία, τόσο για την πρόληψη όσο και για την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται από τις πυρκαγιές και τα πλημμυρικά φαινόμενα που τις ακολουθούν, όσο και για την αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού και του αγρο-δασικού χώρου.
Βρισκόμαστε, δυστυχώς, στη δυσάρεστη θέση να επαναλάβουμε τις προτάσεις που είχαμε κάνει μετά την καταστροφή στο Μάτι και τις μεγάλες πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, οι οποίες όμως αγνοήθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από την πολιτεία διαχρονικά. Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας να γίνει αξιολόγηση των υπαρχόντων σχεδίων αντιπυρικής προστασίας και της επιχειρησιακής εφαρμογής τους, ώστε να υπάρξει απόδοση ευθυνών για την καταστροφή που συντελέστηκε, όπου κι αν αυτές ανήκουν. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξουν άμεσα δράσεις για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών (οι οποίες θα βοηθήσουν και στην προστασία από ενδεχόμενα πλημμυρικά φαινόμενα), με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Όσον αφορά τη γενικότερη πολιτική για τις δασικές πυρκαγιές, επισημαίνουμε ότι:
1) Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται σήμερα, έχει πλέον αποδεδειγμένα αποτύχει. Και αυτό κρίνοντας όχι με βάση τον αριθμό των πυρκαγιών που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά με βάση το κόστος που αυτές έχουν σε οικονομικούς πόρους και στη σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων. Έχει αποδειχθεί ότι το κόστος καταστολής είναι 30 φορές μεγαλύτερο από το κόστος πρόληψης. Άρα, η πρόληψη δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κόστος αλλά ως επένδυση.
2) Επιβάλλεται άμεσα η σύνταξη Επιχειρησιακών Σχεδίων Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών και Φυσικών Καταστροφών ανά Δασαρχείο, που να περιλαμβάνει τη σύνδεση και την ένταξη του αγροτικού χώρου και πληθυσμού στο σχεδιασμό αυτό, ώστε να θωρακιστεί το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας. Επιβάλλεται να γίνει άμεσα η αναθεώρηση του Π.Δ. για τις επικίνδυνες περιοχές έναρξης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς καθώς και η ένταξη της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού στη πρόληψη και καθαρισμό των Δασικών οικοσυστημάτων, ενώ καθοριστικής πλέον σημασίας θα πρέπει να είναι στο εξής η ένταξη των νέων τεχνολογιών στην διαδικασία πρόληψης και διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών. Επίσης, όπως έχουμε ξαναπεί, θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή προτεραιοτήτων στη χρηματοδότηση δράσεων της πολιτείας. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που το μεγαλύτερο μέρος της έκτασής της είναι δάση ή δασικές εκτάσεις και πολλές αστικές περιοχές περικλείονται ή βρίσκονται εντός δασικών περιοχών, δεν μπορεί η υποστήριξη της δασικής υπηρεσίας να είναι ελλιπής. Σε αντίθεση με την σημερινή κατάσταση, χρειάζεται μια πλήρως εξοπλισμένη και επαρκώς στελεχωμένη δασική υπηρεσία η οποία θα έχει έγκαιρα τους αναγκαίους για την εκπλήρωση της αποστολής της πόρους. Έτσι και προκειμένου η Δασική Υπηρεσία να είναι σε θέση να υλοποιήσει τον προαναφερόμενο σχεδιασμό, απαιτούνται τόσο οι απαραίτητες πιστώσεις όσο και, κυρίως, η άμεση ουσιαστική στελέχωσή της, πέρα και πάνω από τις περιορισμένες και σίγουρα ανεπαρκείς και καθυστερημένες προγραμματισμένες προσλήψεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν καλύπτουν ούτε την αντικατάσταση των υπαλλήλων που αποχώρησαν μόλις τα τελευταία έτη.
3) Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που έχει οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Πλέον οι προεκτάσεις αφορούν και την υγεία των πολιτών (σωματική αλλά και ψυχική), ενώ έχουν άμεση επίδραση στην κοινωνική συνοχή και οργάνωση. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα βοηθήσουν τον πληθυσμό σε όλες αυτές τις παραμέτρους. Κυρίως όμως θα πρέπει να ληφθούν μέτρα συγκράτησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο και αναδιοργάνωσης της οικονομικής τους δραστηριότητας.
4) Επίσης, δεν μπορούμε να μην τονίσουμε την ανάγκη για δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την προστασία από τις φυσικές καταστροφές και την εξαιρετική σημασία που αυτές έχουν στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Στα πλαίσια αυτά, κρίνεται απαραίτητη και επιβεβλημένη η εισαγωγή, ως αυτοτελές αντικείμενο, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μαθήματος ή σειράς μαθημάτων με αντικείμενο την προστασία από τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς κλπ.).
Σε κάθε περίπτωση, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εκφράζει τη διαθεσιμότητά του να συνδράμει στο έργο της Πολιτείας με όλες τις δυνάμεις και δομές του και τίθεται στην διάθεση των αρμόδιων αρχών.
Τονίζουμε ότι βρισκόμαστε δίπλα σε όλους τους πολίτες που πλήγηκαν από τη φυσική αυτή καταστροφή, συγχαίρουμε τους ήρωες πυροσβέστες, τα σώματα ασφαλείας, το στρατό, τους γεωτεχνικούς και εργαζόμενους στα δασαρχεία, τους εθελοντές και πολίτες που έδωσαν και δίνουν τη μάχη με την πύρινη λαίλαπα.
Τέλος, καλούμε όλους τους συναδέλφους γεωτεχνικούς να σταθούν στο πλευρό των πληγέντων τις δύσκολες τούτες ώρες και να βοηθήσουν, με όλες τους τις δυνάμεις, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των συμπολιτών μας, καθώς και στην αποκατάσταση της περιβαλλοντικής καταστροφής στις πληγείσες περιοχές και στην περίθαλψη των ζώων, δεσποζομένων και αδέσποτων, που αυτή την ώρα χρειάζονται ακόμη περισσότερο τη βοήθειά μας.
Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας