Περιβαλλοντικά Θέματα

Η Επιτροπή δημοσίευσε την πρώτη έκθεση για την παρακολούθηση και τις προοπτικές μηδενικής ρύπανσης και την τρίτη έκθεση «Προοπτική για καθαρό αέρα», στις οποίες ορίζονται τρόποι για καθαρότερο αέρα, νερό και έδαφος. Οι εκθέσεις καταδεικνύουν ότι οι πολιτικές της ΕΕ έχουν συμβάλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και της ρύπανσης από φυτοφάρμακα. Ωστόσο, τα επίπεδα ρύπανσης εξακολουθούν να είναι υπερβολικά υψηλά. Σε άλλους τομείς, όπως ο επιβλαβής θόρυβος, η ρύπανση από θρεπτικές ουσίες ή η παραγωγή αστικών αποβλήτων, η πρόοδος έχει παραμείνει στάσιμη. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι απαιτείται συνολικά πολύ ισχυρότερη δράση προκειμένου η ΕΕ να επιτύχει τους στόχους μείωσης της ρύπανσης για το 2030, με τη θέσπιση νέων νόμων κατά της ρύπανσης και την καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την προσωρινή πολιτική συμφωνία που μόλις επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον κανονισμό της ΕΕ για τις αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης. Μόλις εγκριθεί και εφαρμοστεί, η νέα νομοθεσία θα διασφαλίσει ότι μια σειρά από βασικά αγαθά που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ δεν θα συμβάλλουν πλέον στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών στην ΕΕ και αλλού στον κόσμο. Δεδομένου ότι η ΕΕ αποτελεί μείζων οικονομία και καταναλωτή αυτών των βασικών προϊόντων, τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στην ανάσχεση ενός σημαντικού τμήματος της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδότηση ύψους άνω των 380 εκατ. ευρώ για 168 νέα έργα σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα. Τα έργα LIFE βρίσκονται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και μπορούν να βοηθήσουν την ΕΕ να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, επιτυγχάνοντας τους κλιματικούς, ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς της στόχους. Στηρίζουν τη βιοποικιλότητα, την αποκατάσταση της φύσης και μια κυκλική οικονομία, συμβάλλοντας παράλληλα στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας σε όλη την ήπειρο.

Κατά τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP27), η οποία ολοκληρώθηκε το πρωί της Κυριακής στο Σαρμ ελ-Σέιχ της Αιγύπτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέδειξε φιλοδοξία και ευελιξία ώστε να παραμείνει εφικτός ο στόχος του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό. Μετά από μια δύσκολη εβδομάδα διαπραγματεύσεων, οι ισχυρές και ενωμένες ευρωπαϊκές προσπάθειες συνέβαλαν στην εξασφάλιση μιας συμφωνίας έπειτα από εργώδεις προσπάθειες για να διατηρηθούν ζωντανοί οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού. Οι προσπάθειες εξεύρεσης διαύλων επικοινωνίας που κατέβαλε η ΕΕ συνέβαλαν επίσης στη θέσπιση ισορροπημένων νέων ρυθμίσεων χρηματοδότησης, με διευρυμένη βάση χορηγών, ώστε να βοηθηθούν οι ευάλωτες κοινότητες να αντιμετωπίσουν τις απώλειες και τις ζημίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την προσωρινή συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας (LULUCF) που επιτεύχθηκε αργά χθες το βράδυ με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για αύξηση του στόχου της ΕΕ όσον αφορά τις καθαρές απορροφήσεις άνθρακα από φυσικές καταβόθρες σε 310 εκατομμύρια τόνους (Mt) ισοδύναμου CO2 έως το 2030. Η συμφωνία αυτή θέτει φιλόδοξους και δίκαιους στόχους για κάθε κράτος μέλος, προκειμένου να αντιστραφεί η τάση μείωσης της καταβόθρας διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ.

Η Επιτροπή ενέκρινε αναθεωρημένο σχέδιο δράσης για τον τερματισμό της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών, όπως ανακοινώθηκε στη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030. Η κερδοφόρα παγκόσμια μαύρη αγορά για άγρια είδη παράνομης εμπορίας συμβάλλει στην εξάντληση ή την εξαφάνιση ολόκληρων ειδών, αλλά και επιτείνει τον κίνδυνο εξάπλωσης ζωονόσων (ασθενειών που μεταδίδονται μεταξύ των ζώων και του ανθρώπου).

Επιτροπή προτείνει αυστηρότερους κανόνες για τους ρύπους του ατμοσφαιρικού αέρα, των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, καθώς και την επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Ο καθαρός αέρας και το νερό είναι απαραίτητα για την υγεία των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων. Η ατμοσφαιρική ρύπανση από μόνη της ευθύνεται για σχεδόν 300 000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη κάθε χρόνο· οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα μειώσουν, σε βάθος δεκαετίας, κατά περισσότερο από 75 % τους θανάτους που συνδέονται με επίπεδα του κύριου ρύπου PM2.5 πάνω από τις τιμές που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Μανώλης Γραφάκος, έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση την τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τις 21 Οκτωβρίου 2022, ημέρα Παρασκευή.

Η Επιτροπή δημοσίευσε την τρίτη επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής (ΕΕΠΠ), ένα βασικό εργαλείο υποβολής εκθέσεων που υποστηρίζει την επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της εφαρμογής των περιβαλλοντικών κανόνων. Η κάλυψη του κενού μεταξύ όσων αποφασίζονται σε επίπεδο Ένωσης και όσων εφαρμόζονται στην πράξη είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση θετικών περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων για τους πολίτες, καθώς και για τη διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις με παράλληλη δημιουργία ευκαιριών για οικονομική ανάπτυξη.

Η Επιτροπή παρουσίασε έναν κατάλογο πρωταρχικών δεικτών για την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το περιβάλλον και το κλίμα έως το 2030, καθώς και του μακροπρόθεσμου οράματος του 2050 για «ευημερία, εντός των ορίων του πλανήτη». Ως αποτέλεσμα των εντατικών διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη και με τα κράτη μέλη, το νέο πλαίσιο παρακολούθησης βάσει του 8ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην ενημέρωση των Ευρωπαίων σχετικά με τον αντίκτυπο της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον.