Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο απέστειλε στον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων του Υπ.Α.Α.Τ. τις παρατηρήσεις και προτάσεις του επί του προσχεδίου του προγράμματος για τα Σχέδια Βελτίωσης.
Παρατηρήσειςκαι προτάσεις ΓΕΩΤ.Ε.Ε. για το πρόγραμματων Σχεδίων Βελτίωσης
Μεεπιστολή του προς τον Γενικό ΓραμματέαΑγροτικής Πολιτικής & ΔιαχείρισηςΚοινοτικών Πόρων στις 11/4/2017, το Επιμελητήριοκατέθεσε τις προτάσεις και παρατηρήσειςτου επί του προσχεδίου του προγράμματοςτων Σχεδίων Βελτίωσης. Αναλυτικά, τοκείμενο της επιστολής του Επιμελητηρίουέχει ως εξής:
Αξιότιμεκύριε Γενικέ,
σεσυνέχεια της θεσμικής συνάντησης πουείχε μαζί σας, στις 5-4-2017, η Επιτροπή τουΓεωτεχνικού Επιμελητηρίου για τοΠρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ)2014-2020, με τη συμμετοχή και υπηρεσιακώνπαραγόντων της ΕΥΔ και ΕΥΕ ΠΑΑ, όσοναφορά το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης(Δράση 1 και Δράση 3) και επισημαίνονταςκατ’ αρχάς ότι το προσχέδιο πουπαρουσιάστηκε κινείται προς τη σωστήκατεύθυνση, σας παραθέτουμε στη συνέχειαορισμένες επισημάνσεις και προτάσειςπου συνέταξε η Επιτροπή, με στόχο τηνπεραιτέρω βελτίωση και εύρυθμη λειτουργίατου προγράμματος.
ΕΝΤΑΣΗΣΤΗΡΙΞΗΣ
Όσοναφορά την Ένταση Στήριξης και λόγω τουδιαφαινόμενου μεγάλου ενδιαφέροντοςπου έχουν τα Σχέδια Βελτίωσης στοναγροτικό κόσμο, θα πρέπει να εξεταστείμε πολύ μεγάλη προσοχή το ποσοστό τηςμέγιστης ενίσχυσης που θα μπορεί ναλάβει ένας αγρότης. Τα πολύ μεγάλαποσοστά δεν είναι απαραίτητο ότι βοηθούνπάντα αυτούς που είναι βιώσιμοι καιυγιείς να επενδύσουν, ενώ οδηγούν επίσηςσε επενδυτικά σχέδια μεγάλου προϋπολογισμού,τα οποία πολλές φορές δεν ανταποκρίνονταιστις πραγματικές ανάγκες των επενδυτών.
Συμφωνούμεαπόλυτα ότι τα Μικρά Νησιά του Αιγαίου,τα οποία έχουν σοβαρά ανταγωνιστικάμειονεκτήματα, θα πρέπει να βοηθηθούνμε ποσοστό χρηματοδότησης που να φτάνειτο 75%. Επίσης, κινείται προς τη σωστήκατεύθυνση το «χτίσιμο»ποσοστού για Νέους Αγρότες διαμένοντεςσε Ορεινές Περιοχές και για ΣυλλογικέςΕπενδύσεις, αλλά θεωρούμε ότι το μέγιστοποσοστό πέραν των μικρών Νησιών δενπρέπει να ξεπερνάει το 65%. Σε ένα τέτοιοποσοστό χρηματοδότησης, θεωρούμε ότιη ιδία συμμετοχή του παραγωγού δεναποτελεί εμπόδιο για τη δημιουργία μιαςυγιούς και βιώσιμης εκμετάλλευσης.Αντίθετα, τα πιο μεγάλα ποσοστά υποβοηθούνόσους θέλουν να πουλήσουν, δημιουργώνταςστους παραγωγούς τεχνητές ανάγκες καιωθώντας όλα τα επενδυτικά σχέδια προςτον μέγιστο δυνατό προϋπολογισμό.
Αντίγια την ύπαρξη υψηλότερων ποσοστών απότα προαναφερθέντα, προτείνουμε την μηυποχρέωση προσκόμισης απόδειξης τουσυνόλου της ιδίας συμμετοχής. Στησημερινή οικονομική κατάσταση αποτελείίσως ουτοπία να ζητάμε από κάποιον νααποδείξει το σύνολο της ιδίας συμμετοχήςκατά την υποβολή του φακέλου. Η εμπειρίατων παλαιών προγραμμάτων έχει δείξειότι η ύπαρξη μιας τέτοια βεβαίωσης δεναποτέλεσε εγγύηση για την υλοποίησητου προγράμματος. Αντίθετα, εγγύησηαποτελεί η εξόφληση τιμολογίων. Γιααυτό το λόγο προτείνουμε να συμπεριληφθείη υποχρέωση εξόφλησης τουλάχιστον 25%του συνολικού προϋπολογισμού εντός 9μηνών από την ημερομηνία υπογραφής τηςσύμβασης. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχειη δυνατότητα, σε σύντομο χρονικό διάστημα,να φανεί ποιοι πραγματικά θέλουν ναυλοποιήσουν και ποιοι δεν το επιθυμούν,ώστε να κληθούν οι επιλαχόντες αυτών.
ΝΕΟΙΑΓΡΟΤΕΣ ΤΟΥ 2014
Θεωρούμεδίκαιο να συμπεριληφθούν στα επιπλέονευεργετήματα των Νέων Αγροτών και όσοιεντάχθηκαν στο Μέτρο 112 του ΠΑΑ 2007-2013,με την πρόσκληση του 2014. Αυτό γιατί είναιμια ομάδα που της δίνεται για πρώτη φοράη δυνατότητα συμμετοχής σε αντίστοιχοπρόγραμμα και, όντας νέοι στο χώρο τηςγεωργίας, βρίσκονται μόλις στον τρίτο χρόνο απασχόλησης και έχουν υψηλέςανάγκες εκσυγχρονισμού των μονάδωντους.
ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣΔΑΠΑΝΕΣ
Όσοναφορά την επιλεξιμότητα δαπανών, θεωρούμεαρκετά σημαντικό να προστεθεί ωςεπιλέξιμη δαπάνη, όπως και έχει προβλεφθείαρχικά στο Τεχνικό Δελτίο, η αγορά γηςέως ποσοστό 10% των συνολικών επενδύσεων,καθώς και η αγορά εγκαταλελειμμένων ήημιτελών κτισμάτων ώστε να αξιοποιηθούνσε ποσοστό 15% των συνολικών επενδύσεων,εξαιρουμένων αγορών μεταξύ ατόμωνπρώτου και δευτέρου βαθμού συγγένειας.Θεωρούμε ότι με αυτό τον τρόπο θαδημιουργηθεί κίνητρο για την αύξησητης καλλιέργειας, ο οποίος είναι έναςαπό τους σημαντικότερους παράγοντεςπου βοηθούν στη βιωσιμότητα των αγροτικώνεκμεταλλεύσεων. Επίσης, θα δοθεί ηδυνατότητα αγοράς κτισμάτων με πολύμικρότερο κόστος από αυτό της εξαρχήςανοικοδόμησής τους, εξοικονομώνταςπόρους. Ακόμη, στην εγκατάσταση πολυετώνφυτειών (π.χ. Αμπέλια , δένδρα κλπ.) πρέπεινα επιδοτούνται και οι Υποστυλώσειςκαι κάθε λογής υποδομές που αφορούνπρωίμιση παραγωγής ή βελτίωση ποιότητας.
ΥΨΟΣΕΠΙΛΕΞΙΜΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Θεωρούμεότι η πρόταση των 200.000 € στην φυτικήπαραγωγή, ανεξαρτήτου Τυπικής Απόδοσης,είναι απόλυτα ορθή, ενώ για τη ΖωικήΠαραγωγή θα πρέπει να γίνει αύξηση στις250.000€, ανεξαρτήτου Τυπικής Απόδοσης.Αυτό γιατί, ένα Σχέδιο Βελτίωσης πουέχει προσανατολισμό στη ζωική παραγωγή,έχει μεγαλύτερες απαιτήσεις σε υποδομές.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
Στο2.1 Κριτήριο Αξιολόγησης – Οικονομικόμέγεθος – «Ανάλυση τιμών – κατάστασηςκριτηρίων», τα μεγέθη προτείνεται ναέχουν βαρύτητα 5%, διότι αλλιώς δημιουργείταιτεράστιο μειονέκτημα σε επενδύσειςμεσαίων αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Γιαπαράδειγμα, ένας καλλιεργητής με 37,5στρέμματα πυρηνόκαρπα σε αυτό το κριτήριοθα λάβει 0 μόρια. Επομένως (και, εφόσονλόγο SWOT ανάλυσης, όπως μας αναφέρθηκεστη συνάντησή μας), αφού δεν μπορούν νααλλάξουν τα όρια Τυπικής Απόδοσης τουσυγκεκριμένου κριτηρίου είναι επιτακτικήανάγκη να αλλάξει η βαρύτητα του, αλλιώςθα δημιουργηθεί δυσαναπλήρωτο μειονέκτημαστη βαθμολογία αγροτών οι οποίοι, κατάκοινή ομολογία όλων, δεν μπορούν νακαταταγούν στους μεγάλους.
Στοκριτήριο 2.2, όπου «αξιολογείται καιβαθμολογείται η συσχέτιση του οικονομικούμεγέθους της εκμετάλλευσης σε όρουςτυπικής απόδοσης με το ύψος των αιτούμενωνεπενδύσεων και βαθμολογούνται οιπροτάσεις που προσαρμόζονται καλύτεραστο υφιστάμενο οικονομικό μέγεθος»,προτείνεται αύξηση από το 4πλάσιο στο5πλάσιο, ώστε να βοηθηθεί η υλοποίησηολοκληρωμένων επενδύσεων.
Στοκριτήριο 3.1, όπου «αξιολογείται η αύξησητης παραγωγικότητας της ανθρώπινηςεργασίας», προτείνεται να μειωθεί οσυντελεστής βαρύτητας από 15% σε 10%, διότιαλλιώς θα συνεχισθεί με αμείωτη έντασηνα εμφανίζεται το φαινόμενο τηςκαλλιέργειας λαχανικών ανεξάρτητα απότην γενική παραγωγική κατεύθυνση τηςεκμετάλλευσης, ώστε να επιτευχθεί οσυγκεκριμένος στόχος.
Εκτόςτων παραπάνω αλλαγών, προτείνουμε μιασειρά από επιπρόσθετες κατηγορίεςμοριοδότησης:
-Να υπάρξει ειδική μοριοδότηση για τουςΝέους Αγρότες των περιόδων 2014 και 2016,διότι είναι μια από τις σημαντικότερεςομάδες-στόχους, αφού ένα από τα διαρθρωτικάπροβλήματα στην Ελληνική γεωργίαεξακολουθεί να είναι το δημογραφικό.Ακόμη, έχουν ανάγκη επενδύσεων αφούείναι στο ξεκίνημα τους και πρέπει ναβοηθηθούν ώστε να καταφέρουν να είναιβιώσιμοι και να παραμείνουν στην γεωργία.
-Επίσης, όπως και στο πρόγραμμα των ΝέωνΑγροτών, θεωρούμε ότι θα πρέπει ναμοριοδοτηθούν οι συνάδελφοι γεωτεχνικοίπου ασχολούνται ως γεωργοί και κτηνοτρόφοι,γιατί αποτελούν ίσως το πιο δυναμικόκαι απόλυτα καταρτισμένο κομμάτι τηςΕλληνικής γεωργίας.
-Θεωρούμε ορθό ότι θα πρέπει να υπάρχειεπιπλέον μοριοδότηση σε όσους δεν έχουνυλοποιήσει Σχέδιο Βελτίωσης τηνπροηγούμενη Προγραμματική περίοδοώστε, σε περίπτωση υψηλής ζήτησης τουπρογράμματος, να δίνεται προτεραιότητασε όσους δεν το είχαν εκμεταλλευτεί στοπρόσφατο παρελθόν.
-Από την εμπειρία του παρελθόντος έχειδιαπιστωθεί ότι ο προσανατολισμός τωνεπενδυτικών σχεδίων ήταν μονοδιάστατος,ως προς τα μηχανήματα. Κάτι τέτοιοθεωρούμε ότι πρέπει να αναστραφεί, γιατο συμφέρον της ελληνικής γεωργίας. Ηύπαρξη κριτηρίου μοριοδότησης για τηδημιουργία υποδομών πιστεύουμε ότι θαωθήσει τις επενδύσεις σε αυτή τηνκατεύθυνση.
-Ένα ακόμη ποιοτικό κριτήριο είναι ηβαθμολογία της δυναμικής της εκμετάλλευσης,δηλαδή η συμμετοχή σε Ομάδες καιΟργανώσεις Παραγωγών, η δημιουργίαbrand, η εξωστρέφεια, η συμβολαιακή γεωργία(την τελευταία διετία και όχι μόνο τηντελευταία χρονιά, ώστε να μην έχουμεφαινόμενα του παρελθόντος), η καθετοποίηση,η μεταποίηση και η τυποποίηση τηςπαραγωγής. Το κριτήριο αυτό θα μπορούσενα είναι κλιμακωτά αυξανόμενο, ώστε σεπερίπτωση που ένας παραγωγός έχειπερισσότερα από ένα από τα παραπάνωστοιχεία να λαμβάνει επιπλέον μόρια,ανάλογα με το πόσα κριτήρια πληροί.
-Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να σαςεπισημάνουμε τον κίνδυνο αποεπένδυσηςκαι συρρίκνωσης που παρουσιάζουνπαραγωγές που δεν μπορούν να ενταχθούνστους 4 προσανατολισμούς προτεραιότηταςπου έχουν τεθεί, όπως είναι η καλλιέργειατου βαμβακιού, η μελισσοκομία, ηβουβαλοτροφία και άλλες. Οι συγκεκριμένεςκαλλιέργειες έχουν τεράστιο μειονέκτημαστη συγκέντρωση βαθμών, αφού τα κριτήρια1.1 και 1.2 αποτελούν το 20% της συνολικήςβαθμολογίας. Θεωρούμε ότι οι συγκεκριμένεςκαλλιέργειες θα πρέπει να μοριοδοτηθούνμε χαμηλότερη ένταση, όχι όμως να μηνλαμβάνουν καθόλου μοριοδότηση.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣΧΕΔΙΟ
Γιατην ορθή και έγκυρη αξιολόγηση τωνΕπιχειρηματικών Σχεδίων που θα υποβληθούν,προτείνουμε η αίτηση να εμπεριέχειΤεχνικοοικονομική Μελέτη, ώστε νααποδεικνύεται η βιωσιμότητα τηςεκμετάλλευσης που θα εντάσσεται στοπρόγραμμα. Η Τεχνοοικονομική Μελέτη,με τη βοήθεια του ΠΣΚΕ, μπορεί να οργανωθείμε τέτοιο τρόπο στην αίτηση ώστε να μηνείναι κάτι περίπλοκο αλλά κάτι ουσιαστικό.Ως Γεωτεχνικό Επιμελητήριο δεν επιθυμούμεκαι δεν θεωρούμε ορθό το ΕπιχειρηματικόΣχέδιο να αποτελεί μια τυπική ενωσιακήυποχρέωση, αλλά πρέπει να είναι έναεργαλείο προστασίας πρώτα από όλα τουίδιου του παραγωγού καθώς και τουκράτους, ώστε να διοχετευτούν οι πόροιμε τον βέλτιστο δυνατό τρόπο.
Θέλουμεεπίσης να τονίσουμε την αναγκαιότηταύπαρξης στον φάκελο του Σχεδίου Βελτίωσηςπαραστατικού για την καταβολή του 2% επίτης αμοιβής του γεωτεχνικού μελετητήπου τον συνέταξε, δεδομένου ότι στοπρόγραμμα Νέων Αγροτών, στο οποίο δενυπάρχει σχετική πρόβλεψη, παρατηρήθηκανφαινόμενα εισφοροδιαφυγής και μηαπόδοσης των πόρων του Επιμελητηρίου.
Τέλος,θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότιβρίσκεται ήδη σε εξέλιξη διαβούλευσηγια το πλαίσιο της καινοτομίας καιδεσμευόμαστε σε σύντομο χρονικό διάστημανα επανέλθουμε με τις προτάσεις μας γιατο θέμα αυτό.
Μεεκτίμηση,
ΟΠρόεδρος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
ΣπυρίδωνΜάμαλης
